Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Polityka prywatności Akceptujędone

Rola cynku w żywieniu i zdrowiu koni

Żywienie jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na zdrowie koni. Właściwe dostarczanie niezbędnych składników odżywczych, w tym cynku, ma istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Cynk jest pierwiastkiem śladowym, odgrywającym kluczową rolę w aktywności wielu enzymów i hormonów, regulując procesy metaboliczne. Choć objawy kliniczne niedoboru cynku u koni występują rzadko, jego deficyt może prowadzić do poważnych zaburzeń zdrowotnych. 

Cynk jest niezbędnym składnikiem enzymów, w tym polimeraz DNA i RNA oraz anhydrazy węglanowej. Niedobór cynku w diecie może prowadzić do zaburzeń skórnych. U koni cynk ma także wpływ na układ odpornościowy i rozrodczy, a jego niedobór może prowadzić do osłabienia odporności, a także problemów z rozrodem.

Niedobór cynku

Choć niedobór cynku rzadko jest diagnozowany u koni, istnieją przypadki, w których jego brak prowadzi do problemów zdrowotnych, takich jak uszkodzenia skóry i zahamowanie wzrostu (1). U źrebiąt żywionych paszą ubogą w cynk występują zmiany skórne oraz zahamowanie rozwoju. Niedobór tego pierwiastka negatywnie wpływa również na funkcjonowanie układu immunologicznego oraz zdrowie reprodukcyjne. 

Mała zawartość cynku w paszach dla koni 

Tradycyjne pasze, takie jak owies i siano, często charakteryzują się niską zawartością cynku, co potwierdzają badania przeprowadzone w różnych krajach. W Szwajcarii wykazano, że standardowe dawki pokarmowe dla dorosłych koni cechuje niedobór w cynk, a w Niemczech zaledwie 42% koni otrzymywało zalecaną ilość tego pierwiastka (2). W Polsce również stwierdzono, że pasze dla koni są ubogie w cynk, choć stężenie tego pierwiastka we krwi klaczy nie zawsze wykazuje obniżenie, co może być związane z interakcjami z innymi składnikami, jak miedź. 

Cynk w diecie koni wypasanych na pastwiskach 

Konie wypasane na pastwiskach, szczególnie w rejonach ubogich w roślinność, mogą doświadczać niedoboru cynku. W badaniach przeprowadzonych na koniach wolno żyjących oszacowano, że średnia zawartość cynku w diecie tych zwierząt wynosiła tylko 23 ppm suchej masy, co jest poniżej zalecanego poziomu. Taki niedobór może wpłynąć na kondycję zwierząt, a także na rozwój ich źrebiąt. Niedobory cynku oraz miedzi są związane z problemami rozwojowymi układu szkieletowego u młodych koni (3). 

Zawartość cynku w organizmach koni 

Cynk gromadzi się głównie w mięśniach, które zawierają około 60% całkowitej puli tego pierwiastka, a także w kościach (około 30%). Najwyższe stężenie cynku występuje jednak w wątrobie. W przypadku młodych koni wypasanych na pastwiskach w Nowej Zelandii, zawartość cynku w ich organizmach wynosiła około 20 mg/kg masy ciała (4). Cynk dostarczany jest również noworodkom przez mleko matki, przy czym jego stężenie jest wyższe w siarze niż w mleku. Wraz z upływem czasu mleko staje się uboższe w ten pierwiastek. 

Pomiar poziomu cynku w organizmach koni 

Poziom cynku w organizmach koni najczęściej określa się na podstawie jego zawartości we krwi. Wskaźnikiem zaopatrzenia w cynk mogą być także włosy oraz kopyta. Badania wykazały, że stężenie cynku we włosach koni żyjących w podobnych warunkach żywieniowych jest w miarę wyrównane. Jednakże, stosowanie dodatków paszowych wzbogaconych w cynk może prowadzić do wzrostu jego stężenia we włosach, a także poprawy jakości skóry i okrywy włosowej (5). 

Suplementacja cynku 

Suplementacja cynku jest zalecana w przypadkach, gdy pasze są ubogie w ten pierwiastek. Może ona przynieść korzyści zdrowotne, takie jak poprawa jakości skóry, okrywy włosowej oraz kopyt. W badaniach nad suplementacją cynku wykazano, że podawanie pasz wzbogaconych w cynk przyczyniło się do poprawy jakości sierści koni. Dodatki paszowe zawierające cynk mogą także wspomagać szybszy wzrost włosów, co jest szczególnie istotne w przypadku koni wykorzystywanych w hodowli (6).

Cynk a zdrowie reprodukcyjne 

Cynk jest również ważnym składnikiem odżywczym, którego suplementacja może mieć pozytywny wpływ na jakość nasienia. Podejrzewa się, że odpowiednia ilość cynku w diecie może zmniejszać ryzyko zachorowania na herpeswirusową mieloencefalopatię (EHM), poprzez jego działanie na układ immunologiczny lub bezpośrednie hamowanie replikacji wirusa. Suplementacja cynku jest również wskazana u koni intensywnie pracujących, których zapotrzebowanie na ten pierwiastek jest wyższe (7). 

Formy cynku w suplementach 

Składniki mineralne w formie organicznej mogą być lepiej wykorzystane przez organizm niż formy nieorganiczne. Badania wykazały, że cynk w formie siarczanu lub organicznego chelatu powoduje większy wzrost stężenia pierwiastka we krwi w porównaniu z tlenkiem cynku. Podawanie cynku w formie organicznej może również przyczynić się do poprawy jakości skóry i okrywy włosowej u koni (8). 

Zatrucie cynkiem 

Cynk jest niezbędnym pierwiastkiem śladowym, wspierającym wiele procesów metabolicznych i odpornościowych u koni. Jednak jak w przypadku każdego składnika mineralnego, kluczowe znaczenie ma jego odpowiednie zbilansowanie w diecie.  Warto zwrócić uwagę na odpowiednią suplementację miedzi – pierwiastka, który współdziała z cynkiem i wspiera prawidłowy rozwój układu kostnego, krwiotwórczego i nerwowego. Suplementacja miedzi może być szczególnie istotna u młodych koni rosnących, które są bardziej wrażliwe na zaburzenia równowagi mineralnej. Odpowiednie proporcje cynku i miedzi w diecie wspomagają zdrowy wzrost, kondycję i ogólną odporność organizmu. 

Cynk jest niezbędnym pierwiastkiem w diecie koni, a jego niedobór może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Pasze dla koni często mają zbyt mało tego pierwiastka, dlatego wskazana jest suplementacja w przypadkach niedoboru. Ważne jest, aby dobierać odpowiednie formy cynku w paszach, które będą najlepiej przyswajalne przez organizm. Należy również uwzględniać interakcje między cynkiem a innymi składnikami odżywczymi, takimi jak miedź, aby zapewnić optymalny poziom tego pierwiastka w organizmach koni. 

1. Ali F., Lodhi L.A., Qureshi Z.I., Ahmad I., Hussain R.: Serum mineral profile in various reproductive phases of mares. Pak. Vet. J. 2013, 33, 296–299. 

2. Pratt-Phillips S.E., Stuska S., Beveridge H.L., Yoder M.: Nutritional Quality of Forages Consumed by Feral Horses: The Horses of Shackleford Banks. J. Equine Vet. Sci. 2011, 31, 640–644. 

3. Wichert B., Frank T., Kienzle E.: Zinc, copper and selenium intake and status of horses in Bavaria. J. Nutr. 2002, 132 (Suplement), 1776–1777 

4. Grace N.D., Pearce S.G., Firth E.C., Fennessy P.F.: Content and distribution of macro- and micro-elements in the body of pasture-fed young horses. Aust. Vet. J. 1999, 77, 172–176. 

5. Budzyńska M., Krupa W., Sołtys L., Sapuła M., Kamieniak J., Budzyński M.: Poziom biopierwiastków w sierści koni czystej krwi arabskiej. Ann. Univ. Mariae Curie- -Skłodowska, Sec. EE 2006, 24, 199–207 

6. Marycz K., Moll E., Zawadzki W., Nicpoń J.: The correlation of elemental composition and morphological properties of the horses hair after 110 days of feeding with high quality commercial food enriched with Zn and Cuorganic forms. EJPAU 2009, 12, 04. 

7. Traub-Dargatz J.L., Pelzel-McCluskey A.M., Creekmore L.H., Geiser-Novotny S., Kasari T.R., Wiedenheft A.M., Bush E.J., Bjork K.E.: Case-control study of a multistate equine herpesvirus myeloencephalopathy outbreak. J. Vet. Intern. Med. 2013, 27, 339–346 

8. Wichert B., Kreyenberg K., Kienzle E.: Serum response after oral supplementation of different zinc compounds in horses. J. Nutr. 2002, 132 (Suplement), 1769–1770. 

Sprawdź ofertę HorseLinePRO i wybierz najlepsze rozwiązanie dla swojego podopiecznego!