Sezon jesienno-zimowy, wilgotność, ograniczona liczba dni z dobrą pogodą oznaczają często ryzyko schorzeń wierzchowców. W tym ryzyko grudy, schorzenia sprawiającego trudności, wymagającego dodatkowych zabiegów pielęgnacyjnych, suplementacji, a w poważniejszych sytuacjach także i leczenia weterynaryjnego. Omawiamy przyczyny, właściwe praktyki pielęgnacyjne, suplementację i profilaktykę.
Zaczyna się piękna, kolorowa jesień. Temperatura znacząco spada jednak mimo to pogoda jest na tyle ładna, że wciąż możemy cieszyć się wyjazdami w teren bez znoszenia upałów, które są uciążliwe nie tylko dla nas, ale również dla naszych podopiecznych. Wilgoć wzrasta, ale opady są w granicach normy, więc konie mają lepsze samopoczucie w takim klimacie. Jest zwykły jesienny dzień, idziesz po swojego konia na padok, zaczynasz czyścić, podnosisz nogę i pojawia się ONA… Zaczerwieniona, obrzęknięta, z nieładnym pękającym strupem, a bywa – w najgorszych przypadkach – że i z okropnym zapachem.
My –jeźdźcy – nie lubimy wymawiać jej nazwy, ani mieć z nią do czynienia. Zmora wilgoci i błotnistego środowiska, do tego niewielkie skaleczenie lub otarcie, mniejszy poziom odporności ze względu na zmianę temperatur i jest - gruda!
Gruda to choroba skóry spowodowana infekcją bakteryjną, która zazwyczaj pojawia się na dolnych partiach nóg koni: w okolicach pęcin, piętki i korony kopyta. Objawia się stanem zapalnym, często ropnym, a skóra w tych miejscach staje się zaczerwieniona, zgrubiała, pokryta strupami i pęknięciami. Gruda może prowadzić do znacznego dyskomfortu, bólu i kulawizny, a jej leczenie jest czasochłonne i wymaga dużej dbałości o higienę kończyn.
Przyczyny powstawania grudy
Przyczyny powstawania grudy są złożone i wieloczynnikowe. Najważniejsze z nich to:
- Wilgoć i brud. Jednym z głównych czynników powodujących grudę jest kontakt skóry z wilgotnym i zabrudzonym podłożem. Brud, błoto i wilgoć sprzyjają rozwojowi bakterii i grzybów, które mogą prowadzić do infekcji skórnych.
- Drażniące podłoże. Zbyt twarde lub chropowate podłoże może powodować mikrourazy skóry, co otwiera drogę do zakażeń.
- Niewłaściwa higiena. Brak odpowiedniej pielęgnacji kończyn oraz zaniechanie regularnego czyszczenia stajni może sprzyjać rozwojowi infekcji.
- Problemy z układem odpornościowym. Konie o osłabionej odporności są bardziej podatne na infekcje skórne. Może to być związane z wiekiem konia, jego ogólnym stanem zdrowia lub chorobami towarzyszącymi.
- Rasy podatne na grudę. Niektóre rasy koni, szczególnie te z obfitymi szczotkami na nogach (takie jak konie fryzyjskie czy zimnokrwiste), są bardziej narażone na grudę, ponieważ gęsta sierść na nogach zatrzymuje wilgoć i zanieczyszczenia.
Objawy grudy
Rozpoznanie grudy często nie sprawia trudności, objawy są dość charakterystyczne:
- Zaczerwienienie skóry na dolnych partiach nóg, szczególnie wokół pęcin,
- Obrzęk i nadwrażliwość na dotyk,
- Pęknięcia, strupy i ropne zmiany skórne,
- Ból, który może prowadzić do kulawizny,
- Nieprzyjemny zapach, związany z obecnością bakterii.
W zaawansowanych przypadkach gruda może rozprzestrzeniać się na wyższe partie nóg, a stan zapalny może się nasilać, co może prowadzić do ogólnego pogorszenia stanu zdrowia konia. Konieczna jest obserwacja zmian chorobowych, efektów leczenia i suplementacji.
Leczenie grudy
Leczenie grudy jest procesem długotrwałym, wymagającym systematyczności i dbałości o higienę. Przedstawiamy kroki, które pomagają w walce z tym schorzeniem:
- Usunięcie wilgoci i brudu. Należy zapewnić koniowi suche i czyste warunki bytowe, unikając stajni i wybiegów, które są nadmiernie wilgotne lub błotniste.
- Higiena i pielęgnacja. Regularne czyszczenie i suszenie nóg konia jest kluczowe. Ważne jest usuwanie zabrudzeń oraz dokładne osuszanie kończyn po każdym kontakcie z wodą.
- Dezynfekcja. Miejsca dotknięte grudą należy dezynfekować przy użyciu łagodnych środków antyseptycznych, takich jak Propi Sept. Można stosować maści z antybiotykami lub przeciwzapalne kremy/oleje, które pomagają zwalczyć infekcję (np. Mud Stop).
- Stosowanie maści ochronnych. W miejscach narażonych na kontakt z wilgocią warto stosować maści lub balsamy ochronne, które tworzą barierę chroniącą przed wilgocią i zanieczyszczeniami, takie jak Hyaluron Heal lub Skin Help+CBD.
- Konsultacja weterynaryjna. W razie cięższych przypadków grudy konieczna może być konsultacja z weterynarzem, który przepisze odpowiednie leczenie, w tym antybiotyki lub specjalistyczne środki przeciwbakteryjne.
Zapobieganie grudzie
Profilaktyka jest kluczowa, zwłaszcza w okresach, gdy koń jest szczególnie narażony na kontakt z błotem i wilgocią. Oto kilka podstawowych zasad pomagających uniknąć grudy:
- Utrzymanie czystości stajni i wybiegów. Regularne sprzątanie stajni oraz dbanie o to, by wybiegi nie były nadmiernie błotniste,
- Regularna pielęgnacja nóg. Codzienne czyszczenie i osuszanie nóg konia oraz sprawdzanie stanu skóry,
- Zabezpieczenie przed wilgocią. Stosowanie maści ochronnych oraz regularne przycinanie szczotek na nogach, co pozwala lepiej kontrolować wilgoć.
- Wzmacnianie odporności. Zbilansowana dieta, odpowiednia suplementacja oraz regularna aktywność fizyczna stymulują układ odpornościowy konia, co zmniejsza podatność na infekcje skórne.
Aby odpowiednio zadbać o odporność naszych koni, z pomocą galopuje HorseLinePRO Beta-Glucan – naturalny preparat zawierający wysoki poziom beta-glukanów oraz mannano-oligosacharydów (MOS), wspierający układ odpornościowy koni. Stosowany w przypadkach osłabienia, spadku odporności i nawracających infekcji. Wzmacnia cały organizm i skraca czas powrotu do formy.
ImmuneMax – jako forma kuracji wzmacniającej. Skutecznie aktywuje odpowiedź immunologiczną całego organizmu. Witamina C zawarta w ekstrakcie z dzikiej róży cechuje się najwyższą przyswajalnością, już niewielka dawka wpływa korzystnie na obniżenie stresu oksydacyjnego w komórkach. Beta-glukan wspomaga żywotność makrofagów. Dodatek drożdży spełnia funkcję probiotyczną.
Vitamin C – stosowana regularnie, najbardziej podstawowa forma wsparcia na wzmocnienie odporności koni.
Co z tą grudą?
Gruda to schorzenie mogące oznaczać poważne wyzwanie dla właścicieli koni, zwłaszcza w okresach wilgotnych. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia grud, należy dbać o higienę, zapewnić koniowi suche warunki oraz regularnie monitorować stan jego skóry. Leczenie grudy jest procesem wymagającym, jednak przy odpowiedniej opiece i staranności można skutecznie zwalczyć infekcję i przywrócić koniowi komfort oraz zdrowie.
Grudy można zazwyczaj uniknąć, dbając o regularną pielęgnację i odpowiednie warunki bytowe konia. A w okresach zwiększonego ryzyka, wprowadzając suplementacje i właściwe praktyki służące zachowaniu zdrowia kopyt i kończyn. Lepiej zapobiegać niż leczyć.