Znaczenie miedzi w diecie koni

Miedź jest jednym z kluczowych mikroelementów w diecie koni, wpływającym na ich zdrowie, rozwój oraz wydolność. Odpowiednia podaż tego pierwiastka jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, jednak zarówno niedobory, jak i nadmiar mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Miedź uczestniczy w wielu procesach metabolicznych, m.in. w syntezie hemoglobiny, metabolizmie żelaza oraz produkcji enzymów antyoksydacyjnych. Jest również niezbędna do prawidłowego formowania tkanki łącznej, co wpływa na zdrowie stawów, ścięgien i kopyt. Ponadto bierze udział w procesach odpornościowych organizmu oraz syntezie melaniny, odpowiadającej za pigmentację sierści. Właściwa podaż miedzi ma kluczowe znaczenie dla zachowania dobrej kondycji konia, jego siły, wytrzymałości i ogólnego dobrostanu.

Ważne jest zachowanie odpowiedniego stosunku miedzi do cynku w diecie, ponieważ oba pierwiastki konkurują ze sobą o wchłanianie w jelitach. Nadmiar cynku może prowadzić do wtórnego niedoboru miedzi, co może skutkować problemami zdrowotnymi, takimi jak osłabienie tkanki łącznej, anemia czy zaburzenia pigmentacji sierści. Z tego powodu suplementacja tych mikroelementów powinna być dobrze zbilansowana i dostosowana do indywidualnych potrzeb konia.

Zapewnienie odpowiedniego poziomu miedzi

Dieta koni oparta na tradycyjnych paszach, takich jak siano i owies, często nie dostarcza wystarczającej ilości miedzi[1]. Dlatego konieczne może być wzbogacenie diety o dodatki mineralne lub suplementy. Konie korzystające z pastwisk mogą mieć dostęp do większej ilości miedzi, zwłaszcza jeśli gleba jest bogata w ten pierwiastek. Niemniej jednak, zawartość miedzi w roślinach może być zmienna i zależy od warunków glebowych oraz sezonu.

Stężenie miedzi w organizmie konia można monitorować poprzez badanie jej zawartości we krwi, wątrobie oraz włosach. Regularne badania pozwalają na optymalne dopasowanie suplementacji do rzeczywistych potrzeb zwierzęcia. Warto również pamiętać, że na przyswajalność miedzi wpływa obecność innych pierwiastków, takich jak cynk, żelazo i molibden – ich nadmiar może ograniczać wchłanianie miedzi i prowadzić do jej niedoborów.

Znaczenie miedzi dla źrebiąt i klaczy ciężarnych

Nowo narodzone źrebięta mają niskie stężenie miedzi we krwi, co wynika z ograniczonego transferu tego pierwiastka przez łożysko. Właściwa suplementacja klaczy w okresie ciąży może znacząco poprawić zaopatrzenie źrebiąt w miedź, co przyczynia się do ich prawidłowego wzrostu i rozwoju układu kostnego. Niedobór miedzi u źrebiąt może prowadzić do zaburzeń w rozwoju stawów, osłabienia struktury kości i zwiększonego ryzyka osteochondrozy.[2]

Miedź jest również istotnym pierwiastkiem w mleku klaczy, jednak jej ilość nie zawsze jest wystarczająca do pokrycia zapotrzebowania źrebięcia, dlatego tak ważne jest dostarczenie klaczy odpowiedniej ilości tego pierwiastka jeszcze przed porodem[3]. W sytuacjach, gdy istnieje ryzyko niedoboru, można rozważyć stosowanie specjalnych preparatów przeznaczonych dla źrebiąt.

Miedź a zdrowie kopyt i sierści

Miedź odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowych kopyt, sierści oraz skóry koni. Niedobór tego pierwiastka może powodować łamliwość kopyt, spowolniony wzrost rogu kopytowego oraz matową, wypłowiałą sierść. Warto zwrócić uwagę na jakość pasz i ewentualne wzbogacenie diety o preparaty mineralne, które uzupełnią niedobory.

Regularne podawanie miedzi wspomaga prawidłową keratynizację, co jest niezwykle istotne dla jakości kopyt oraz elastyczności skóry. Niedobory miedzi mogą prowadzić do zwiększonej podatności na infekcje skórne, a także osłabienia struktury włosa, co objawia się łamliwością i nadmiernym wypadaniem sierści. Ponadto miedź jest istotna dla prawidłowej syntezy kolagenu i elastyny, które wpływają na kondycję skóry. Odpowiednia ilość tego pierwiastka w diecie sprzyja utrzymaniu skóry w dobrej kondycji, zapobiega jej nadmiernemu przesuszaniu oraz wspiera gojenie się ran i regenerację naskórka.

Niedobór miedzi – skutki i przyczyny

Niedostateczna podaż miedzi może prowadzić do zaburzeń w metabolizmie żelaza, skutkując anemią, a także przyczyniać się do rozwoju osteochondrozy oraz innych problemów układu kostno-stawowego. Niedobór tego pierwiastka, nasilany przez nadmiar cynku, który ogranicza jego przyswajanie, może objawiać się osłabieniem mięśni, spadkiem odporności, trudnościami w regeneracji tkanek oraz zaburzeniami neurologicznymi. W skrajnych przypadkach długotrwały niedobór miedzi prowadzi do poważnych deformacji kostnych i przewlekłych problemów zdrowotnych, negatywnie wpływających na wydajność i kondycję konia.

Cooper Max od HorseLinePRO to suplement zawierający miedź w formie chelatu, który skutecznie uzupełnia jej niedobory i wzbogaca dietę ubogą w ten pierwiastek. Wspiera utrzymanie w dobrej kondycji tkanki łącznej (więzadeł, ścięgien), dojrzewanie chrząstek stawowych, wzmacnia odporność oraz ułatwia transport żelaza w organizmie. Jest szczególnie ważnym elementem diety młodych koni oraz klaczy źrebnych w ostatnim trymestrze ciąży. Niedobory miedzi mogą prowadzić do depigmentacji sierści i skóry, osłabienia struktury kośćca z powodu gorszego wiązania kolagenu oraz anemii u źrebiąt.

Zatrucie miedzią – ryzyko nadmiaru

Zatrucia miedzią u koni to rzadkie zjawisko, jednak mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak uszkodzenie wątroby czy niedokrwistość hemolityczna[3]. Szczególną ostrożność należy zachować przy suplementacji koni karmionych paszami bogatymi w żelazo oraz przy niedoborze witaminy E[4].

Wysokie stężenie miedzi w organizmie może objawiać się letargiem, problemami żołądkowo-jelitowymi oraz utratą apetytu. W skrajnych przypadkach może dojść do ostrych uszkodzeń narządów wewnętrznych, co prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych, a nawet śmierci zwierzęcia. Dlatego zawsze należy stosować suplementację miedzi w sposób kontrolowany i dostosowany do rzeczywistych potrzeb konia.

Miedź jest niezbędnym pierwiastkiem w diecie koni, wpływającym na metabolizm, zdrowie kości, kopyt oraz sierści.
Źrebięta rodzą się z niskim poziomem miedzi, dlatego suplementacja klaczy w ciąży może mieć korzystny wpływ na ich rozwój.
Niedobór miedzi może prowadzić do anemii, osteochondrozy oraz problemów z kopytami.
Nadmiar miedzi jest rzadki, ale może prowadzić do poważnych schorzeń wątroby i krwi.
Kluczowe jest monitorowanie poziomu miedzi w diecie i dostosowywanie jej do indywidualnych potrzeb koni.

[1] Reiwald D., Riond J.L.: Copper and zinc in animal feed for the adult horses in Switzerland. Schweiz. Arch. Tierheilkd. 2002, s. 545–548.

[2] Auer D.E., Ng J.C., Seawright A.A.: Assessment of copper and zinc status of farm horses and training thoroughbreds in south-east Queensland. Aust. Vet. J. 1988, s. 317–320.

[3] Bridges C.H., Harris E.D.: Experimentally induced cartilaginous fractures (osteochondritis dissecans) in foals fed low-copper diets. J. Am. Vet. Med. Assoc. 1988, s. 215–221.

[4] Belli C.B., Fernandes W.R., Torres L.N., Sucupira M.C.A., de Sá L.R.M., Maiorka P.C., Neuenschwander H.M., de Barros A.M.C., Baccarin R.Y-A.: Copper Toxicity in Horses: Does it Exist? J. Equine Vet. Sci. 2021, 103752.

[5] Divers T.J., Cummings J.E., de Lahunta A., Hintz H.F., Mohammed H.O.: Evaluation of the risk of motor neuron disease in horses fed a diet low in vitamin E and high in copper and iron. Am. J. Vet. Res. 2006, s. 120–126.