Bóle stawów mogą mieć bardzo różne przyczyny
Powodują je zmiany zwyrodnieniowe, które postępują wraz z wiekiem, nabyte urazy oraz przeciążenia treningowe. Preparaty postępowania dietetycznego wpływające na prawidłową pracę aparatu ruchu powinny zatem spełniać powszechnie przypisywane im funkcje takie jak: poprawa elastyczności, ruchomości i regenerację stawów. Właściciel konia użytkowanego sportowo chciałby dodatkowo ograniczyć ryzyko kontuzji, a także mieć pewność, że specyfik ten jest wolny od substancji dopingowych. W ofertach proponowanych przez producentów dodatków paszowych można znaleźć szeroki wachlarz produktów „na stawy” jak zatem wybrać ten który okaże się wart zainwestowanych pieniędzy w stosunku do zaplanowanych efektów. Czy kompozycja oraz stężenie substancji czynnych są optymalnie dobrane, aby pozytywnie wpłynąć na kondycję naszego zwierzęcia? I wreszcie czy skuteczność działania substancji czynnych zawartych w preparacie została potwierdzona klinicznie.
Sprawdźmy zatem jakie są fakty…
Chondroprotect - zastosowanie w żywieniu
Skład ChondroProtect w dziennej dawce 30g:
- siarczan chondroityny 4g
- chlorowodorek glukozaminy 10g
- boswellia serrata 10g (60% stężenie kwasów acetylo-11-keto-β-bosweliowego (AKBA))
- MSM 5g
- ekstrakt z owocu z dzikiej róży 1g
Chondroprotect - działanie poszczególnych składników:
Kwas bosweliowy wykazuje działanie przeciwreumatyczne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, pomaga redukować obrzęki.
Najlepszymi właściwościami antyoksydacyjnymi charakteryzują się preparaty zawierający najwięcej kwasu acetylo-11-keto-β-bosweliowego (AKBA) i związków fenolowych. Nasilony stres oksydacyjny towarzyszy między innymi wysiłkowi fizycznemu. Z tego względu wykonano badania, w których podawano preparat wytworzony z kadzidłowca Boswellia serrata. Na skutek suplementacji doszło do ograniczenia stresu oksydacyjnego, co przejawiało się mniejszym nasileniem peroksydacji lipidów (Chilelli i wsp., 2016). W innych badaniach preparat wytworzony z wyciągu Boswellia serrata podawano w przypadku występowania bólów mięśniowo-stawowych. Dowiedziono, że ten preparat stwarza możliwość zmniejszenia stanu zapalnego i złagodzenia tych objawów (Franceschi i wsp., 2016). Najsilniejszymi właściwościami przeciwzapalnymi spośród wszystkich kwasów bosweliowych występujących w wyciągu z Boswellia serrata charakteryzuje się kwas acetylo-11-keto-β-bosweliowy (AKBA), który hamuje aktywność enzymu 5-lipooksygenazy (5-LOX) (Orłowska-Majdak, 2014).
Przeprowadzone badania wskazują, że wyciągi z Boswellia serrata dają możliwość złagodzenia objawów chorobowych w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów. Może dojść do zmniejszenia bólu i poprawy stanu fizycznego (Cameron i Chrubasik, 2014). W literaturze weterynaryjnej została również opublikowana praca dotycząca użyteczności Boswellia serrata w żywieniu psów z osteoarthritis. W większości przypadków już po dwóch tygodniach stosowania wyciągu z tej rośliny (dodawano go codziennie do pokarmu) doszło do pewnej poprawy. W wyniku sześciotygodniowej suplementacji uzyskano znaczne złagodzenie objawów klinicznych (Reichling i wsp., 2004).
Stosowanie w suplementacji wyciągu z Boswellia serrata przyspiesza proces regeneracji po urazach. Sprawdza się w leczeniu zarówno ostrych, jak i przewlekłych stanów zapalnych w obrębie aparatu ruchu. Dzieje się tak, gdyż kwas acetylobosweliowy jest inhibitorem enzymu 5-lipooksygenazy, w wyniku działania którego powstają leukotrieny odpowiadające za procesy zapalne. W ciągu kilku dni zwiększa radość z ruchu, poprawiając jego płynność. Specyfika działania kwasu bosweliowego jest podobna jak w przypadku niesteroidowych leków przeciwreumatycznych i przeciwzapalnych. Pomocny w leczeniu stanów zwyrodnieniowych w obrębie aparatu stawowego.
MSM to związek siarki biogennej. Wszystkie stawy, chrząstki i ścięgna potrzebują wody oraz właśnie siarki co powoduje, że MSM pełni istotną rolę przy budowie i regeneracji tkanki chrzęstnej w stawach. Poprawia transport i dostawę wielu substancji odżywczych do i z komórek oraz przedłuża ich działanie w organizmie. Uczestniczy w syntezie kolagenu i keratyny. Dodatkowo hamuje impulsy bólowe wzdłuż włókien nerwowych, działa przeciwreumatycznie i przeciwzapalnie.
MSM zdobywa coraz większą popularność dzięki szerokiemu spektrum działania. Przede wszystkim docenia się jego właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. MSM wchodzi w skład dodatków żywieniowych przeznaczonych do stosowania w różnych chorobach, w których następuje rozwój stanu zapalnego, zwłaszcza chorobach stawów. Jest on jednym z głównych składników preparatów chondroprotekcyjnych. W badaniach przeprowadzonych na zwierzętach laboratoryjnych stwierdzono, że MSM ogranicza uszkodzenia chrząstek stawowych (Ezaki i wsp., 2013).
Badania naukowe dowodzą zasadności suplementacji MSM w przypadku wysiłku fizycznego. Wykazano, że MSM łagodzi stres oksydacyjny u koni uczestniczących w skokach przez przeszkody. Zawody powodują nasilenie się peroksydacji lipidów i zmniejszenie aktywności enzymów antyoksydacyjnych. Suplementacja MSM ogranicza te zmiany, a najlepsze efekty uzyskano w przypadku jednoczesnego użycia z witaminą C (Marañón i wsp., 2008).
Witamina C zawarta w ekstrakcie z dzikiej róży cechuje się najwyższą biodostępnością dla organizmu i jest najlepiej przyswajana. Witamina C wykazuje działanie przeciwutleniające, korzystnie wpływa na utrzymanie równowagi fizjologicznej tkanki łącznej, chrzęstnej i kostnej jak również tworzenie kolagenu, elastyny oraz kwasu hialuronowego.
Zapotrzebowanie organizmu na witaminę C wzrasta pod wpływem czynników stresowych oraz przy długotrwałym wysiłku fizycznym (Deaton i wsp., 2002). Podaż tego składnika jest bardzo istotna w przypadku zwierząt, które są narażone na sytuacje stresogenne, takie jak zawody, transport, pobyt w klinice, zmiana stajni czy zwiększenie intensywności treningów (Marañón i wsp., 2008). Również brak dostępu do świeżej zielonki utrudnia utrzymanie w organizmie witaminy C na optymalnym poziomie. Doustne podawanie koniom kwasu askorbinowego powoduje wzrost jego stężenia we krwi. Świadczy to o tym, że witamina C jest dobrze wchłaniana z przewodu pokarmowego tych zwierząt (Snow i wsp., 1987).
Podczas prowadzonych badań klinicznych na temat właściwości owocu dzikiej róży wyizolowano aktywną substancję GOPO (galaktolipid), która odpowiada za przeciwzapalne właściwości. Obecność witamin i flawonoidów wspomaga działanie galaktolipidu. Funkcja ta polega na hamowaniu chemotaksji leukocytów, obniża stężenie białek ostrej fazy (CRP) oraz zmniejsza koncentrację kreatyniny w osoczu.
Przeprowadzone badania dowodzą, że u pacjentów cierpiących na przewlekłe stany zapalne kości i stawów, po przyjęciu sproszkowanych owoców róży nastąpiło polepszenie ruchowości w obrębie stawów, a także złagodzenie stanów bólowych. Symptomy ostrego zwyrodnienia stawów ustąpiły u około 65% badanej populacji. Nie stwierdzono przy tym żadnych efektów niepożądanych, takich jakie można zaobserwować w przypadku leków syntetycznych (22).
Chondroityna i glukozamina to niezbędne składowe mazi stawowej. Odpowiadają za jej właściwe odżywienie co przekłada się na prawidłowe funkcjonowanie płynu stawowego. Podawane razem wykazują znacznie większą aktywność ponieważ substancje te wykazują działanie synergiczne. Zaobserwowano problemy z regeneracją i ruchomością stawów u koni, które są poddawane większym obciążeniom. Może wynikać to ze zbyt małej podaży chondroityny i glukozaminy. Również w przypadku koni w podeszłym wieku, naturalne dostawy tych składników z pożywienia najczęściej nie są na właściwym poziomie a ich przyswajanie oraz synteza są niewystarczające. Przeprowadzone badania dowiodły, że wzbogacenie diety koni o te związki daje znaczną poprawę stanu klinicznego i łagodzi objawy chorobowe w obrębie stawów. Ponadto zaobserwowano zwiększoną aktywność suplementowanych koni wynikającą ze zwiększonej ruchomości aparatu kostno – stawowego. Zapewnienie organizmowi podaży glukozaminy i chondroityny dobrej jakości i w odpowiednim stężeniu pomaga utrzymać zdrowe chrząstki stawowe. Nie odnotowano skutków ubocznych wynikających z podawania tych substancji.
Chlorowodorek glukozaminy wpływa korzystnie na stan chrząstki stawowej poprzez pobudzenie syntezy proteoglikanów – główne składniki komórek tkanki chrzęstnej, które mają właściwości żelujące i nadają tkance łącznej odpowiednie napięcie. Regularna suplementacja wykazuje korzystny wpływ na regenerację chrząstki stawowej. Przyczynia się do łagodzenia stanów zapalnych, bólowych oraz sztywności w obrębie stawów. Chroni nie tylko torebkę stawową ale również ścięgna i więzadła. Zapobiega odwodnieniu stawu, a im bardziej jest nawodniona chrząstka stawowa, tym większą ma elastyczność, giętkość i odporność na mikrourazy. Glukozamina przyczynia się do odbudowy uszkodzonych powierzchni chrząstek i stawów.
Chondroityna jest jednym z podstawowych budulców tkanki łącznej. Należy do mukopolisacharydów, które biorą udział w wytwarzaniu proteoglikanów chrząstki stawowej i zapewniają zwiększenie ruchomości oraz stabilizację szpary stawowej. Posiada właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe. Utrzymanie odpowiedniego stężenia chondroityny w organizmie zmniejsza ryzyko zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawów. Szczególnie potrzebna w stanach zwiększonego obciążenia aparatu ruchu. Wiążąc wodę w obrębie stawów ma korzystny wpływ na amortyzowanie wstrząsów, które działają na aparat ruchu konia i sukcesywnie prowadzą do degradacji chrząstki w stawach. Jej obecność ma istotny udział w eliminowaniu tarcia wewnątrz stawu oraz działa stymulująco na produkcję mazi stawowej.
Przy odpowiedniej suplementacji łatwo można utrzymać właściwe stężenie chondroityny w organizmie, ponieważ jest świetnie wchłaniana z układu pokarmowego.
W badaniach nad użytecznością glukozaminy i chondroityny w żywieniu koni ze zmianami zwyrodnieniowymi w stawach zastosowano preparat zawierający (w 1 gramie) 0,6 g glukozaminy i 0,2 g siarczanu chondroityny. Konie ważące do 545 kg dostawały 18 g preparatu dziennie (10,8 g glukozaminy i 3,6 g siarczanu chondroityny), a cięższe konie dostawały 24 g preparatu dziennie (14,4 g glukozaminy i 4,8 g siarczanu chondroityny). Suplementacja trwała 6 tygodni, a dzienną dawkę preparatu podzielono na dwie porcje.
W efekcie uzyskano znaczną poprawę stanu klinicznego i złagodzenie objawów chorobowych. Dodatkowo zwiększyła się aktywność motoryczna koni.
Chondroprotect - podsumowanie
Młody koń, będący w fazie wzrostu potrzebuje odpowiednio zbilansowanej diety aby aparat ruchu otrzymał wszystkie niezbędne składniki odżywcze do prawidłowego rozwoju aparatu ruchu. Większość problemów, które pojawiają się w późniejszym wieku również mogą wynikać z niewystarczającego odżywienia chrząstki stawowej w okresie rozwoju i ubogiej diety. Stawy dorosłego konia, pracującego regularnie są stale poddawane pewnego rodzaju eksploatacji, aby uniknąć przedwczesnego zużycia aparatu ruchu również należy dbać o odpowiednią suplementację, która zapewni ochronę i zaopatrzy maź stawową w składniki odżywcze najwyższej jakości. Konie w podeszłym wieku często borykają się z różnego rodzaju usztywnieniami widocznymi w jakości ruchu co przekłada się na coraz to dłuższy czas, który trzeba poświęcić na rozgrzewkę. Wiek wcale nie musi dyskwalifikować konia z dalszej pracy.
Komponenty wchodzące w skład ChondroProtect zostały użyte w stężeniu popartym badaniami naukowymi. Zalecany do stosowania nie tylko w okresach rekonwalescencji ale również profilaktycznie w celu zabezpieczenia i wzmocnienia aparatu ruchu.
Piśmiennictwo
- Hanson R.R., Smalley L.R., Huff G.K., White S., Hammad T.A.: Oral Treatment With a Glucosamine-Chondroitin Sulfate Compound for Degenerative Joint Disease in Horses: 25 Cases. Equine Practice 19, 16-20, 1997.
Kolejny artykuł:
